روایت رسمی از سرمایه‌گذاری خارجی در ایران

در سال1380 برای نخستین‌بار رقم سرمایه‌گذاری خارجی صورت‌گرفته در کشور از یک میلیارد دلار فراتر رفت و در ادامه روند روبه رشد خود در سال81 به میزان 3/657 میلیارد دلار رسید. این روند در سال‌های پایانی دولت اصلاحات با کاهش مواجه شد و در سال‌های82 و 83 به‌ترتیب به 2/697 و 2/863 میلیارد دلار رسید. افزایش سرمایه‌گذاری خارجی در دولت دوم اصلاحات در حالی رقم خورد که علاوه بر تمایل دولت اصلاحات به برقراری رابطه با کشورهای غربی و برخی مسائل سیاسی در آن زمان، نرخ رشد سرمایه‌گذاری خارجی در جهان نیز روبه افزایش بود و 4سال رشد متوالی را شاهد بود. با روی کار آمدن دولت نهم این رقم در سال84 با افزایش روبه‌رو شد و مجددا از 3میلیارد دلار فراتر رفت. اما در ادامه با کاهش روبه‌رو شد و در سال‌های 85، 86 و 87 به ارقام 1/646، 2/005 و 1/909 میلیارد دلار رسید. البته کاهش میزان سرمایه‌گذاری خارجی در کشور در سال‌های پایانی دولت نهم به‌دلیل کاهش شدید این نرخ در کل جهان و بروز بحران مالی در جهان بوده است. با آغاز فعالیت دولت دهم میزان سرمایه‌گذاری خارجی در کشور افزایش یافت و مجددا در سال88 از مرز 3میلیارد دلار فراتر رفت.

در سال88 بالاترین نرخ رشد جذب سرمایه‌گذاری خارجی کشور در سال‌های اخیر رقم خورد و با افزایش 60درصدی به 3میلیارد و 47میلیون دلار رسید. این افزایش سرمایه‌گذاری خارجی علاوه بر اینکه ایران را بین 6 کشور برتر جهان در نرخ رشد جذب سرمایه‌گذاری قرار داد، بالاترین نرخ رشد بین متغیرهای اقتصادی کشور نیز بود. در سال89 میزان سرمایه‌گذاری خارجی در کشور با 600میلیون دلار افزایش مواجه شد و به رقم 3/648 میلیارد دلار رسید که رشدی 20درصدی را نسبت به سال88 نشان می‌دهد. همچنین براساس آخرین آمارهای آنکتاد، ایران در سال‌های1388 و 1389به لحاظ ورود سرمایه مستقیم خارجی بین کشورهای آسیای‌جنوبی پس از هند، مقام دوم را کسب کرده است. برخلاف تغییرات مثبت و منفی نرخ رشد سرمایه‌گذاری در دولت‌های گذشته، روند افزایشی سرمایه‌گذاری خارجی در دولت دهم همواره مثبت بود. در سال90 سرمایه‌گذاری خارجی در کشور برای نخستین‌بار از مرز 4میلیارد دلار فراتر رفت و با رشدی 14درصدی نسبت به سال گذشته به رقم 4میلیارد و 150میلیون دلار رسید. این رقم در سال91 با رشدی 17درصدی به 4میلیارد و 850میلیون دلار رسید. تحقق این میزان سرمایه‌گذاری خارجی در حالی صورت گرفت که کشورمان تحت شدیدترین تحریم‌های مالی و تجاری از طرف غرب و اروپا قرار داشت.

همچنین ورودی سرمایه‌گذاری خارجی در سال91 بالاترین رقم در طول تاریخ کشور بوده است به‌نحوی که سرمایه‌گذاری خارجی در سال مذکور رشدی 17درصدی را تجربه کرده و به رقم 4میلیارد و 850میلیون دلار رسیده است. میزان سرمایه‌گذاری خارجی مصوب شده برای این سال بیش از 7میلیارد دلار بوده است که به این ترتیب نزدیک به 70درصد از برنامه هدفگذاری‌شده محقق شده است. میزان سرمایه‌گذاری خارجی در سال90 برای 140طرح برابر با 5/3 میلیارد دلار تعیین شده بود که در این سال 3میلیارد و 648میلیون دلار سرمایه‌گذاری خارجی به کشور وارد شده است. در این سال نیز بیش از 68درصد از برنامه مصوب شده تحقق یافته است.

سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران، ارزش مصوبات سرمایه‌گذاری خارجی در سال‌های80 تا 83 را به‌ترتیب 67، 612، 1357 و 2702میلیون دلار اعلام کرده است که در مجموع 4/7 میلیارد دلار می‌شود. این ارقام در سال‌های84 تا 87 به‌ترتیب 4234 ، 10227 ، 12089و 821 میلیون دلار اعلام شده است. همانطور که اشاره شد مهم‌ترین عامل کاهش تصویب سرمایه‌گذاری خارجی در سال87 رکود و بحران اقتصاد جهانی بوده است. آثار این بحران در جذب سرمایه‌گذاری خارجی به میزانی مشهود بود که در سال2008 (1387) رشد سرمایه‌گذاری خارجی در آسیا پس از 6 سال متوقف و این نسبت در کل جهان نیز با کاهشی 40درصدی مواجه شد.